Stelling Breda-Geertruidenberg
Linies en schansen
De Stelling Breda-Geertruidenberg is de enige van de vijf stellingen van de Zuiderwaterlinie die als één samenhangende militaire stelling ontwikkeld is. Van Coehoorn smeedde Breda als Oranje-Nassaustad en Geertruidenberg als eerste Hollandse plaats met stadsrechten aan elkaar. Het militaire systeem van de Stelling Breda-Geertruidenberg is fijnmazig en in potentie goed te beleven. Als gevolg van de stedelijke en industriële ontwikkeling in de tweede helft van de 20ste eeuw is de continuïteit van dit landschap niet meer over de hele stelling aanwezig. Het verband met de militaire historie van Breda raakte ondergesneeuwd.
Ambitie
We willen de verbinding versterken tussen de verschillende historische linie-elementen in het landschap. Landschappelijk is dat door de vele bedrijventerreinen en infrastructuur in het gebied bijzonder complex. We gaan op zoek naar de verhalen van de schansen, linies en andere verbindingen om inwoners en ondernemers te enthousiasmeren. Daarnaast liggen er kansen in het beter verbinden van de parels door landschapselementen, ecologische verbindingszones en een goed netwerk van fiets- en wandelpaden en vaarwegen.
De belangrijkste toekomstplannen voor de Stelling Breda-Geertruidenberg zijn:
De belangrijkste toekomstplannen voor de Stelling Breda-Geertruidenberg
Tussen Waalwijk en Waspik ligt een bijzonder natuurgebied: Westelijke Langstraat. Een beschermd Natura-2000 gebied en waardevol landschap met veel natuur- en cultuurhistorie. De unieke ligging met verschillende bodemlagen maken de Westelijke Langstraat een uniek en nat gebied. Verdroging en vervuiling door stikstof tasten de natuur in de Westelijke Langstraat aan. Deze achteruitgang gaan we stoppen door de komende jaren nieuwe natuur te ontwikkelen en bestaande natuur en landschap te behouden en te herstellen.
We ontwikkelen verschillende (meerdaagse) routes door de Stelling Breda-Geertruidenberg heen. Zowel voor wandelaars, fietsers en automobilisten als per boot. We onderzoeken een vaarverbinding over de Mark om het gebied tussen Breda, Terheijden, Made en Oosterhout door te trekken naar Geertruidenberg.
Staatsbosbeheer werkt aan de ontwikkeling van de Groene Metropool, een groen (natuur) en blauw (water) netwerk dat vanuit de binnensteden van Breda en Oosterhout het land dooradert tot in de natuurgebieden. Dit gebied kan uitgroeien tot een van de meest herkenbare linielandschappen. Het omvat verdedigingswerken (Spinolaschans, Kleine Schans), beheersingslinies op hoger gelegen zandruggen (Linie van de Munnikenhof, Linie van Den Hout) en open inundatievelden (zoals de polder Lage Vucht). Het slagenlandschap in Sprang-Capelle is vandaag al een zichtbaar en beleefbaar gebied, maar het verdient nog meer aandacht.
Mensen die een locatie in de stelling Breda-Geertruidenberg bezoeken zijn zich niet altijd bewust dat er een gedeelde geschiedenis in dit gebied is. Via landingsplekken brengen we bezoekers hiervan op de hoogte en verleiden we ze om ook andere locaties in de stelling te bezoeken. Er zijn kansen voor landingsplaatsen in Terheijden, Breda en Geertruidenberg en Oosterhout.
In de haven van Terheijden is tijdens werkzaamheden een lange betonnen keerwand geplaatst. Om deze betonnen wand te verfraaien is de afgelopen periode gewerkt aan een serie verhalen die laat zien hoe Terheijden zich door de eeuwen heen ontwikkelde. Deze verhalen worden over de keerwand gehangen. Hiermee maken we het verleden van Terheijden zichtbaar. Op de vertelmuur ontdek je vele bijzondere verhalen: van turfwinning en molens tot kunst, muziek en tradities die nog altijd voortleven.
In Terheijden wordt gewerkt aan een serie verbeeldingen die geënt zijn op de historie van Terheijden als onderdeel van de Zuiderwaterlinie. Hiermee wordt de relatie tussen Terheijden en de Zuiderwaterlinie versterkt én dit geeft een positieve impuls aan het toerisme in Terheijden en de gemeente Drimmelen. Meerdere objecten die de historie van Terheijden gaan duiden komen op verschillende plaatsen in de openbare ruimte. Deze objecten verbeelden een verhaallijn die gerelateerd kan worden aan de Tachtigjarige Oorlog en aan de Zuiderwaterlinie.
