Pijlers van de Zuiderwaterlinie
De ambitie van de Zuiderwaterlinie krijgt vorm aan de hand van een aantal pijlers:
- De Zuiderwaterlinie: bijzonder militair erfgoed
De Zuiderwaterlinie is net als andere waterlinies een lijnvormig militair verdedigingswerk. Omdat vijandelijke legers met hun paarden en kanonnen moeilijk ondergelopen land konden oversteken, werden gebieden onder water gezet. Op plekken waar dat niet kon, werden forten en vestingen gebouwd als versterkingen.
De Zuiderwaterlinie heeft tegenover andere waterlinies een bijzondere historische waarde:
- De Zuiderwaterlinie omvat de hele historische krijgsgeschiedenis;
- Zij markeert nog steeds een landschappelijke en culturele grens (calvinistisch versus bourgondisch, harde ‘G’ versus zachte ‘G’, klei versus zand, ‘patat’ versus ‘friet’, protestant versus katholiek, laag versus hoog, boven de rivieren versus onder de rivieren);
- Zij was een leerschool voor de ontwerpers van de Nieuwe Hollandse Waterlinie en andere verdedigingslinies.
- Vrijetijdseconomie met erfgoed als vaste waarde
De identiteit van de Zuiderwaterlinie maken we relevant door de inhoud, het verhaal en het erfgoed te koppelen aan hedendaagse en toekomstige opgaven. Dit doen we door actief samen te werken met ondernemers, lokale toeristische informatiepunten of VVV’s en partners van de Zuiderwaterlinie. We verbinden de locaties van de Zuiderwaterlinie beter met elkaar en laten het merk ‘Zuiderwaterlinie’ herkenbaar terugkomen, zodat bezoekers zich bewust worden van het aanbod elders in de linie. We kiezen daarom voor zichtbaarheid, vindbaarheid, verbondenheid en beleefbaarheid.
- Zichtbaarheid: het merk ‘Zuiderwaterlinie’ is fysiek en online zichtbaar.
- Vindbaarheid: we realiseren in elke stelling minimaal twee landingsplaatsen.
- Verbondenheid: we maken letterlijke verbindingen tussen verschillende onderdelen van de Zuiderwaterlinie.
- Beleefbaarheid: we laten mensen kennis maken met de Zuiderwaterlinie en de meerwaarde van erfgoed via lokale verhalen.
- Water, natuur en landschap als bondgenoten
De Zuiderwaterlinie markeert niet alleen belangrijke culturele grenzen, maar ligt ook op de grens tussen de hogere zandgronden en de lagergelegen klei- en veengronden. De Zuiderwaterlinie biedt daarmee unieke kansen bij het oplossen van verschillende ruimtelijke opgaven.
Erfgoed speelt een rol in alle ruimtelijke plannen. De cultuurhistorische waarden en kenmerken moeten behouden en beschermd worden en waar mogelijk versterkt worden. Dat betekent dat bij de realisatie van een woonwijk, maar bijvoorbeeld ook bij een dijkversterking of de aanleg van natuur of infrastructuur rekening gehouden wordt met de aanwezigheid van archeologisch erfgoed.
Als Alliantie bieden we daarom onze kennis aan bij alle ruimtelijke projecten in Zuiderwaterlinie-gebied. Dat doen we vanuit de overtuiging dat erfgoed de weg kan wijzen naar een beter ontwerp. Zo zorgen we ervoor dat het verleden niet alleen een inspiratiebron vormt voor de toekomst, maar ook weer zichtbaar wordt in diezelfde toekomst.
Brabant staat voor grote ruimtelijke uitdagingen. Het landschap in het Zuiderwaterlinie-gebied zal daardoor de komende decennia onherroepelijk veranderen. Denk maar aan woningbouw, bedrijventerreinen, windenergie, zonnevelden, infrastructuur of glastuinbouw.
Het wordt een hele evenwichtsoefening om in het kwetsbare kwel- en kleilandschap de grote ruimtelijke uitdagingen voor de toekomst te verzoenen met de unieke natuur van het Zuiderwaterlinie-gebied en met het rijke erfgoed. Dat vraagt een gebiedsgerichte aanpak, met een zorgvuldige afweging van de meerwaarde en de noodzaak van nieuwe ontwikkelingen.
- Governance – of hoe wij samenwerken
De Alliantie Zuiderwaterlinie is een netwerksamenwerking. Daarin draait het om het leggen van verbindingen en het delen van informatie, middelen, activiteiten en competenties tussen zelfstandige, autonome en unieke organisaties. Het doel is samen een resultaat te creëren dat geen van de organisaties afzonderlijk tot stand kan brengen. Het gaat hierbij om effectiviteit en resultaatgericht samenwerken aan een gedeelde ambitie, een gezamenlijk doel en concrete resultaten.